Τα Κόκκινα Φανάρια,η queer εκδοχή του εμβληματικού έργου για τις σεξεργάτριες στην Τούμπα παρουσιάζεται στο θέατρο Cartel.
Πριν 3 εβδομάδες είδα τα «Κόκκινα Φανάρια» του Βασίλη Μπισμπίκη, στο θέατρο Cartel. Από τότε, ακόμα τριγυρνούν στο μυαλό μου οι εικόνες, τα χρώματα, οι διάλογοι, οι ιστορίες των πρωταγωνιστών, οι μουσικές και τα τραγούδια τους. Αν και πρόκειται για μια σκληρή παράσταση που σε αφήνει με ένα μούδιασμα όταν τελειώνει, με μια θλίψη αλλά ίσως και με το αίσθημα της λύτρωσης, μοιάζει με ένα μεγάλο πάρτυ, με μια γιορτή, όπου ο πόνος, η δυστυχία, η εξαθλίωση, το μίσος, η εκδίκηση, το ψέμα, περιπλέκονται με την αγάπη, τον έρωτα, τη φιλία, το νοιάξιμο, τη συμπόνια, τη φροντίδα, την αυτοθυσία, φτάνοντας στη σημείο να μην ξεχωρίζουν , συνθέτοντας ένα ενιαίο πέπλο συναισθηματικής φόρτισης.
Η παράσταση, βασισμένη στο κείμενο του Αλέκου Γαλανού, μεταφέρει το «σπίτι» που βρισκόταν στην Τρούμπα του Πειραιά, κατά τη δεκαετία του 50-60, σε έναν χώρο που ζουν, δουλεύουν, διασκεδάζουν εκδιδόμενες τρανς. Ο Μπισμπίκης και η ομάδα του καταφέρνουν, αφορμώμενοι απλώς από το αρχικό κείμενο, να απογειώσουν το έργο, φέρνοντας τον θεατή μέσα σε αυτό το πολύχρωμο σύμπαν, δίνοντας του την αίσθηση ότι βρίσκεται δίπλα στους χαρακτήρες, ότι είναι εκεί και τους κρυφοκοιτάζει από την κλειδαρότρυπα, ενώ θέλει να τους καταλάβει, να αισθανθεί μαζί τους, να νιώσει την απόγνωση, να μάθει από τις δυσκολίες τους, να συμπαθήσει κάποιους περισσότερο και κάποιους λιγότερο, να θέλει να σηκωθεί, να τους πάρει μια μεγάλη αγκαλιά, να χορέψει και να τραγουδήσει μαζί τους. Ανάμεσα στις σκηνές σεξ, τσακωμών, σωματικής και λεκτικής βίας, διαφαίνεται η ματαιωμένη πλευρά των ανθρώπων που παλεύουν να μείνουν δυνατοί και να παλέψουν για τη ζωή, γιατί όπως λέει και η Κατερίνα(Δημήτρης Παπάζογλου) στο τέλος της παράστασης: «Έχεις δίκιο Φερζά. Η ζωή είναι ωραία».
Τα σκηνικά, τα φορέματα, τα υφάσματα, το μακιγιάζ, η κίνηση των ηθοποιών και η μουσική, δημιουργούν μια πρωτόγνωρη ατμόσφαιρα και παρά τις 3 ώρες διάρκειας, είναι αυτή ακριβώς η ατμόσφαιρα που σου μαγνητίζει την προσοχή, σε απορροφάει και σου κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον, και όταν το έργο τελειώνει, ελπίζεις να ξαναρχίσει από την αρχή.
Οι ερμηνείες, όλων των ηθοποιών ανεξαιρέτως, είναι εξαιρετικές, όλοι γίνονται ένα με τον χαρακτήρα που υποδύονται στο σώμα και στην ψυχή.
Η Μπέττυ Βακαλίδου, που υποδύεται την Μαντάμ Παρί, αφήνει άφωνο το κοινό, ιδίως τις στιγμές που αφηγείται πραγματικές ιστορίες από τη ζωή της, τη δεκαετία του 70-80 όταν δούλευε ως τρανς σεξεργάτρια- από τις πρώτες στην Ελλάδα- και υπερασπιζόταν τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και των παρενδυτικών(cross-dresser) ατόμων που προσπαθούσαν να γλιτώσουν από το κυνηγητό και την κατακραυγή της κοινωνίας.
Επίσης, ο χορογράφος και χορευτής, Δημήτρης Παπάζογλου, προσφέρει απλόχερα τις πραγματικές εμπειρίες που απέκτησε όταν ήταν νέος, στο γκέι μπαρ “Χαβάη” στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και στιγμές από το κέντρο που τραγουδούσε η Σοφία Μπέλλου όπου σύχναζαν κυρίως λεσβίες. Η παράσταση, σου δίνει την ευκαιρία να ακούσεις από τους ίδιους τους ανθρώπους που βίωσαν τα γεγονότα, πως ήταν η σκληρή πραγματικότητα για τους ομοφυλόφιλους και τα τρανς άτομα εκείνης της εποχής.
Η ερμηνεία του Μάνου Καζαμια, ως Μαρίνα, είναι άκρως απολαυστική, προσδίδοντας στον ρόλο όλο τον συναισθηματισμό και το βάρος που του αρμόζει. Τα συναισθήματικα ξεσπάσματα της Μαρίνας, η αδυναμία της να ζήσει χωρίς τον αγαπημένο της, που ξοδεύει τα χρήματα που εκείνη δουλεύει στα χαρτιά, οι συμβουλές της στην πιο καινούργια στο σπίτι αλλά και η καλοσύνη που βγαίνει από μέσα της , παρά τον βούρκο στον οποίο είναι χωμένη, δεν θα μπορούσε κάποιος να τα αποδώσει πιο ολοκληρωμένα πάνω στη σκηνή.
Μια από τις πιο συγκλονιστικές σκηνές στην παράσταση, που περιέχει όλη την ομοφοβία και την απανθρωπιά της κοινωνίας τη βλέπουμε όταν η μόνη τρανς γυναίκα του σπιτιού που έχει προχωρήσει σε εγχείρηση επαναπροσδιορισμού φύλου έχει σχέση με ένα νέο αγόρι χωρίς όμως να του έχει μιλήσει για αυτήν. Όταν αυτός μαθαίνει την αλήθεια, την ταπεινώνει με τον χειρότερο τρόπο, την βρίζει, την εξευτελίζει και την παρατάει μόνη και πιο πληγωμένη από ποτέ.
Όλοι οι χαρακτήρες, κρύβουν μέσα τους τη δική τους πικρή ιστορία που σταδιακά την ξετυλίγουν, προκαλώντας συναισθηματικές μεταπτώσεις στους θεατές. Απώτερος στόχος όλων είναι η επιβίωση σε αυτόν τον δύσκολο κόσμο, έναν κόσμο που δεν τους δέχεται και τους διώχνει, και φυσικά δεν τους αποδέχεται.
Στην Ελλάδα είμαστε πολύ πίσω στα δικαιώματα των τρανς ή μη-δυαδικών (non-binary) ατόμων ή οτιδήποτε δεν εντάσσεται στα πλαίσια της ετεροκανονικότητας και εξακολουθούμε μέχρι και σήμερα να μην αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα, γεγονός που καθιστά την κοινωνία μας επικίνδυνη.
Τα «Κόκκινα Φανάρια» του Βασίλη Μπισμπίκη στο Θέατρο Cartel, δεν τα συστήνω ούτε τα προτείνω, θεωρώ ότι είναι μια παράσταση που ΠΡΕΠΕΙ όλοι να δούμε, και να επεξεργαστούμε στο μυαλό μας για μέρες, άλλωστε είμαι σίγουρη ότι αυτός είναι και ο σκοπός αυτής της σπουδαίας δουλειάς.
Ένα μεγάλο μπράβο στους ηθοποιούς και σε όλη την ομάδα!
Τα κόκκινα φανάρια στο Θέατρο Cartel
Σκηνοθεσία: Βασίλης Μπισμπίκης
Ερμηνεύουν: Μπ. Βακαλίδου, Δ. Παπάζογλου, Τ. Σωτηράκης, Μ. Καζαμίας, Στ. Τυριακίδης, Δ. Γαλάνης, Γ. Ερντάλ, Αγγ. Πατσέλη, Γ. Σιδέρης, Λ. Αγουρίδας, Ερ. Αγγουράκη, Μ. Ζαλώνη, Ελ. Αντωνιάδου. Διασκ.: Β. Μπισμπίκης, Χρ. Νικολόπουλος. Σκην.-κοστ.: Κ. ΜακΛέλαν. Κίν.: Αγγ. Πατσέλη. Ηχητ. σχεδ.: Μ. Πατεράκης. Φωτ.: Λ. Παπούλιας. Κατάλληλη για άνω των 17 ετών.