Χωρίς τροφή και χρήματα έμειναν τον Οκτώβριο χιλιάδες πρόσφυγες σε όλη την επικράτεια.
Το επίδομα [μόλις 90 ευρώ για τους ενήλικες πρόσφυγες – 150 ευρώ στις περιπτώσεις που δεν εξασφαλίζεται τροφή, προσαυξανόμενο όταν πρόκειται για οικογένειες αναλόγως τον αριθμό των τέκνων με «ταβάνι» τα 330 ευρώ – 550 όταν δεν εξασφαλίζεται τροφή], που έως και τον Σεπτέμβριο χορηγούσε η Κομισιόν μέσω του ΟΗΕ, δεν καταβλήθηκε τον μήνα Οκτώβριο, πρώτο μήνα της ανάληψης της διανομής του από την ελληνική κυβέρνηση.
Αιτία, η απόφαση του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου να διανέμει στο εξής το βοήθημα στο τέλος του μήνα, αφήνοντας στο μεσοδιάστημα χιλιάδες ανθρώπους χωρίς μετρητά. Και αυτό παρ’ ό,τι η διαδικασία της μετάβασης από τον ΟΗΕ στις ελληνικές αρχές σχεδιαζόταν εδώ κι έναν χρόνο.
Στους πρόσφυγες που μένουν χωρίς χρήματα διανέμεται τροφή η οποία όμως, όπως καταγγέλλουν από κοινού 28 οργανώσεις, «πρόκειται για πολύ κακής ποιότητας τροφή και συχνά όχι πλήρως μαγειρεμένη.»
Η καταγγελία: Χωρίς τροφή αναγνωρισμένοι πρόσφυγες, γυναίκες και παιδιά
Την ίδια στιγμή σε χιλιάδες ανθρώπους, αναγνωρισμένους πρόσφυγες και άτομα των οποίων η αίτηση ασύλου απορρίφθηκε, δεν διανέμεται τροφή. Όπως αναφέρουν σε καταγγελία τους οι 28 Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, «σε όσους εξαιρούνται από την παροχή σίτισης στα καμπ συμπεριλαμβάνονται άτομα με αναγνωρισμένο καθεστώς πρόσφυγα, άτομα που δεν έχουν εγγραφεί ακόμη στο σύστημα υποδοχής και εκείνα των οποίων το αίτημα ασύλου έχει απορριφθεί.
»Μεταξύ εκείνων που έχουν μείνει χωρίς τροφή, το 25% είναι γυναίκες (συμπεριλαμβανομένων εγκύων) και μονογονεϊκές οικογένειες, το 40% παιδιά, ενώ επίσης συμπεριλαμβάνονται χρόνιοι ασθενείς και ασθενείς με ειδικότερες ιατρικές και διατροφικές ανάγκες. Σε ορισμένες περιοχές, δεν παρέχεται φαγητό καν σε όσους τέθηκαν σε καραντίνα λόγω του COVID 19.
»Παρόλο που οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και τα άτομα των οποίων το αίτημα για άσυλο απορρίφθηκε δεν πρέπει να ζουν σε καταυλισμούς, πολλοί αναγκάζονται να παραμείνουν ή να επιστρέψουν εκεί, λόγω έλλειψης εναλλακτικών λύσεων, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη συνεχιζόμενη έλλειψη στρατηγικής ένταξης στην Ελλάδα. Η κατάσταση είναι παρόμοια για πολλούς ανθρώπους που δεν έχουν καταφέρει ακόμη να καταχωρίσουν τις αιτήσεις ασύλου τους, λόγω των συνεχιζόμενων καθυστερήσεων που παρατηρούνται στα Γραφεία Ασύλου στην ηπειρωτική Ελλάδα.»
Περίπου 36.000 άνθρωποι χωρίς επίδομα
«Επιπλέον», συνεχίζει η κοινή καταγγελία, «χιλιάδες αιτούντες άσυλο που είναι δικαιούχοι σίτισης σε κρατικά καταλύματα της Ελλάδας, λαμβάνουν γεύματα λόγω της προσωρινής διακοπής στο επίδομα που δικαιούνταν. Η χρηματοδότηση από την ΕΕ για στήριξη με επίδομα, ήταν προγραμματισμένη να περάσει από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες στην ελληνική κυβέρνηση την 1η Ιουλίου 2021. Ωστόσο, μεταξύ των δύο μερών συμφωνήθηκε παράταση 3 μηνών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση.
»Την 1η Οκτωβρίου 2021, η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε πλήρως αυτήν την ευθύνη, σύμφωνα με τη νομική υποχρέωση του ελληνικού κράτους να διασφαλίζει ελάχιστες υλικές συνθήκες υποδοχής για τους αιτούντες άσυλο. Έκτοτε, ωστόσο, περίπου 36.000 άνθρωποι δεν έχουν λάβει το επίδομά τους παρά το γεγονός ότι η διαδικασία αυτής της μετάβασης είχε σχεδιαστεί πριν ένα χρόνο. Σε μια προσπάθεια να καλυφθεί αυτό το κενό, προσφέρεται τροφή στους αιτούντες άσυλο ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες πρόκειται για πολύ κακής ποιότητας τροφή και συχνά όχι πλήρως μαγειρεμένη.»
Ανυπέρβλητα καθημερινά εμπόδια
Οι 28 οργανώσεις συνεχίζουν στην κοινή τους καταγγελία:
«Της εξέλιξης αυτής προηγήθηκε, στα τέλη Ιουνίου 2021, η απόφαση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου να τερματίσει την παροχή οικονομικού βοηθήματος σε όσους αιτούντες άσυλο δεν διαμένουν σε κρατικές εγκαταστάσεις. Έκτοτε, όσοι είχαν βρει άτυπες λύσεις στέγασης, με ίδια μέσα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων σε αναμονή της απάντησης από το Υπουργείο στην αίτησή τους για στέγαση, μένουν χωρίς το οικονομικό βοήθημα που δικαιούνταν, αδυνατώντας να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες.
»Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δεν δημοσιεύει σχετικά δεδομένα, παρόλο που έχει ζητηθεί σε πολλές περιπτώσεις, σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής διακυβέρνησης. Παρόλα αυτά, και παρά το γεγονός ότι οι πρακτικές διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή, εκτιμάται κατά προσέγγιση ότι το 60% των ανθρώπων που ζουν σε καταυλισμούς της ηπειρωτικής χώρας δεν λαμβάνουν φαγητό.»
«Η πρόσβαση σε βιοτικούς πόρους είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Η επισιτιστική ανασφάλεια, πόσο μάλλον η πλήρης στέρηση τροφής, δεν πρέπει να βιώνεται από κανέναν, και μάλιστα με κρατική υπαιτιότητα. Η ελληνική κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να δράσουν επειγόντως για να εκπληρώσουν αυτό το δικαίωμα και να καλύψουν τις ανάγκες όσων αναζητούν προστασία», καταλήγουν.
Τι απαντά το υπουργείο Μετανάστευσης
Απαντώντας στην κοινή ανακοίνωση των οργανώσεων, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου με ανακοίνωσή του στις 18 Οκτωβρίου, ούτε λίγο ούτε πολύ κάλεσε τα άτομα των οποίων το αίτημα ασύλου απορρίφθηκε (και ως εκ τούτου δεν δικαιούνται τροφή) να ζητήσουν να απελαθούν, και τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες να βρουν δουλειά.
«Δικαίωμα σίτισης έχουν όλοι οι αιτούντες άσυλο, που διαμένουν στις Δομές Φιλοξενίας στα νησιά και την ενδοχώρα. Ήδη, από 1/10 παρέχονται σε όλους τρία γεύματα και πόσιμο νερό ημερησίως, ενώ υπάρχει ειδική πρόβλεψη για ειδικές ομάδες (διαβητικούς, βρέφη ανάλογα την ηλικία τους κλπ.).
»Παράλληλα, η ίδια κατηγορία θα λάβει κανονικά το προβλεπόμενο χρηματικό βοήθημα τέλος Οκτωβρίου, το οποίο εφεξής θα καταβάλλεται απολογιστικά. Συνεπώς, καμία καθυστέρηση / πρόβλημα δεν υπάρχει σε αυτό. Όσοι μετανάστες έχουν λάβει τελεσίδικες αρνητικές αποφάσεις, έχουν υποχρέωση αποχώρησης από τη χώρα. Εναλλακτικά δύνανται με απόφαση της Ελληνικής Αστυνομίας να οδηγούνται σε προαναχωρησιακά κέντρα κράτησης.
»Για τη διευκόλυνση της αποχώρησής τους από τη χώρα, υπάρχουν ειδικά επιδοτούμενα προγράμματα σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και την FRONTEX, για τα οποία λαμβάνουν συνεχή ενημέρωση», αναφέρει το υπουργείο.
«Όσοι πρόσφυγες έχουν αναγνωρισθεί ως δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, δεν έχουν δικαίωμα διαμονής στις δομές φιλοξενίας αιτούντων άσυλο και πρέπει να αποχωρήσουν από αυτές. Παράλληλα, έχουν δικαίωμα εργασίας και μπορούν να αιτηθούν επιδόματα που δίδονται για τη στήριξή τους. Παράλληλα, έχουν δικαίωμα πρόσβασης στο πρόγραμμα Ήλιος, που υλοποιεί το Υπουργείο μας σε συνεργασία με τον ΔΟΜ, με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ το προσεχές χρονικό διάστημα θα ενεργοποιηθούν επιπλέον προγράμματα ένταξης με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας», καταλήγει η ανακοίνωση.
Πρέπει να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ήλιος», οι πρόσφυγες πρέπει να βρουν μόνοι τους κατοικία και να ολοκληρώσουν τις σχετικές γραφειοκρατικές διαδικασίες, και ακολούθως να αιτηθούν καταβολή του επιδόματος.
Κάτι που για χιλιάδες ανθρώπους είναι, απλώς, ακατόρθωτο…
Γιώργος Μουρμούρης
giorgismour@yahoo.gr
Twitter: GeorgeMourmour2
Οι 28 οργανώσεις που υπογράφουν την ανακοίνωση, με αλφαβητική σειρά:
Action for Education
Αλληλεγγύη Λέσβου
AΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Better Days
Changemakers Lab
Choose Love
Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού
ECHO100PLUS
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες
Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών
Europe Must Act
HumanRights360
Jesuit Refugee Service Greece (JRS Greece)
INTERSOS
INTERSOS Hellas
Ιnternational Rescue Committee (IRC)
Κέντρο Γυναικών Ίριδα
Κέντρο Διοτίμα
Κέντρο Ημέρας ΒΑΒΕΛ
Legal Centre Lesvos
Lighthouse Relief (LHR)
Mobile Info Team
Refugee Legal Support (RLS)
Safe Passage International
Still I Rise
Symbiosis-School of Political Studies, Council of Europe network
Terre des hommes Hellas (Tdh)
Fenix – Humanitarian Legal Aid