Αυτές τις μέρες μαθαίνουμε πολλά για το πόσα αξίζουν οι ζωές μας. Κυκλοφορώντας σε έναν κόσμο απαγορεύσεων με «πάσο» που ανοίγουν προσωρινές διόδους επιτρεψιμότητας (σε μια ιστορική ανατροπή από το θετικιστικό πρόταγμα της γενικευμένης επιτρεψιμότητας με λελογισμένους περιορισμούς), αρκεί ένας ραβδοκώδικας στο κινητό τηλέφωνο για να ανοίξουν πόρτες προς την κοινωνική ζωή, τη δυνατότητα μετακίνησης, προς τη φυγή και τις διακοπές, εσχάτως, με το food pass, και προς το φαγητό.
Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς, άλλωστε, αφού η αρχή έγινε με τη σύνδεση μιας ιατρικής πράξης (του εμβολίου) με έναν ραβδοκώδικα που ανοίγει τον δρόμο προς κοινωνικά «προνόμια» (ενδεικτικό μιας ολόκληρης εποχής το ότι φτάσαμε να χαρακτηρίζουμε «προνόμια» την εργασία, τη μετακίνηση με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ή ένα ποτό με φίλους).
Υπάρχει βεβαίως μια θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στα QR Codes του εμβολιασμού και τους ραβδοκώδικες των pass. Στην πρώτη περίπτωση, επρόκειτο για έναν θετικό καταναγκασμό, για μια επιβεβλημένη κατάφαση. Στη δεύτερη, πρόκειται για μια παροδική άρση μιας γενικευμένης de facto απαγόρευσης, μιας και η απόλαυση των αγαθών προς τα οποία ανοίγουν δίοδο τα pass βρίσκονται σε σπάνη – για τους φτωχούς.
Για να εξηγούμαστε: Εμβόλια, για τον δυτικό τουλάχιστον κόσμο, υπήρχαν άφθονα. Τόσα, που δινόταν το προνόμιο σε τμήματα των δυτικών κοινωνιών να πειραματιστούν με όλες τις πιθανές και απίθανες θεωρίες συνωμοσίας, για ένα αγαθό που θεωρούνταν δεδομένο. Ακριβώς το αντίθετο δηλαδή από ό,τι ίσχυε στον τρίτο κόσμο.
Η επόμενη κρίση όμως, αυτή του κόστους ζωής, ήρθε να φέρει τη σπάνη στην καρδιά των δυτικών κοινωνιών, κυρίως στην Ευρώπη. Όχι για όλους, βεβαίως: Από τον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση πλήττονται πρωτίστως, αν όχι σχεδόν αποκλειστικά, οι φτωχοί. Και στη διευρυνόμενη δυσκολία πρόσβασης σε κομβικής σημασίας αγαθά, τα pass αυτή τη φορά ήρθαν να ανοίξουν μια πόρτα για «λελογισμένη» απόλαυση όσων, ολοένα και περισσότερο, στερούνται οι φτωχοί.
Για τη δυσκολία πρόσβασης στα καύσιμα, fuel pass. Για την ενεργειακή ένδεια, power pass. Για την αδυνομία φυγής από τα αστικά κέντρα (αυτή τη φορά όχι λόγω θεσμισμένων περιορισμών αλλά λόγω φτώχειας), pass για τη Σάμο και τη Βόρεια Εύβοια. Για τα ολοένα και πιο δύσκολα προσεγγίσιμα προϊόντα των σούπερ μάρκετ, food pass.
Στον θαυμαστό καινούργιο κόσμο βεβαίως, οι ραβδοκώδικες δεν είναι για όλους. Αν είσαι Ρομά, η προσπάθεια παράκαμψης του κόσμου των pass, της απόκτησης δηλαδή ενός αγαθού δωρεάν όχι μέσω κρατικής χορηγίας αλλά μέσω της κλοπής, τιμωρείται όχι με βάση των ποινικό κώδικα, αλλά με μια σφαίρα στο κεφάλι – ακόμα και αν πρόκειται για μόλις 20 ευρώ. Αν είσαι πρόσφυγας, η μετακίνηση προς την Σάμο από τις ακτές τις Τουρκίας τιμωρείται, πιθανώς, με πνιγμό. Αν είσαι παρίας, χωρίς έξυπνο κινητό τηλέφωνο τελευταίας γενιάς ή/και χωρίς τραπεζικό λογαριασμό, πρόσβαση στην τροφή εξακολουθεί να υπάρχει μόνο μέσω των συσσιτίων.
Έκαστος εφ ω ετάχθη.
Πόσο αξίζουν λοιπόν οι ζωές μας, αδελφούλη;
giorgismour@yahoo.gr